Karakter Yaratmak Nedir Nasıl Yapılır? | Öykü Yazma Teknikleri

Bu yazı 01.09.2021 tarihinde güncellenmiştir.

İyi bir karakter yaratmak; bir kurgu kaleme alırken öykü yazma teknikleri arasında belki de en çok zorluk çekilen şeylerden biridir. Yaratacağınız karakter gerçekten mükemmel mi, ileride kurgunuz açısından sorunlar yaratabilir mi gibi soruları da beraberinde getirir. Eğer amatör olarak hikaye yazarlığı ile ilgileniyorsanız, yazımın karakter yaratmak konusunda kısmen faydalı olacağına inanıyorum.

Bir romanda, öyküde ya da filmde rastladığımız karakterler, biz onları anlatabildiğimiz kadar gerçektir!

Eğer bu gerçekliği yakalarsanız yazdığınız öyküler de aynı doğrultuda ilgi çekici ve güzel olur. Bu yazımda kendi öykü karakterlerimi yaratırken ne tür filtreler kullandığımı anlatmaya çalışacağım. (Mükemmel değilim) sadece kendi çapımda amatör öyküler yazıyorum o kadar.

Öncelikle karakter mi öyküyü, öykü mü bir karakteri yaratır diye düşünüyorsanız bu soruya şöyle cevap vermek isterim: Asıl olan ana karakterimiz öykü için oldukça önemlidir. Kusursuz ve öykü içindeki rolünü iyi yansıtmalıdır. Öykünün ilerleyen bölümlerinde yeni karaktere ihtiyaç olacağından (yardımcı karakter seçimi de) en az ana karakterimiz kadar önemlidir.

Karakter Yaratmak İçin Uyguladığım Adımlar:

Bunun için ilk olarak ihtiyacımız olan şey; soyut yapı tanımlamalarıdır. Yani karakterimizin ruhsal yapısı ve iç dünyasını yansıtacak özellikler. İnanın öykü yazma teknikleri için buna ihtiyacınız olacak.

İnsan tanımlamaları için kendi oluşturduğum kısıtlı bir liste örneği :

Bu listeye elbette sayısız özellikler ekleyebiliriz. Ben sadece örnek olması açısından bazıları yazdım.

Karakterin Fiziksel Özellikleri

İkinci tanımlama ise karakterimizin fiziksel özellikleri ve daha çok somut şeyler.

Yaş, göz ve saç rengi, giyim tarzı, boyu, kilosu gibi aklınıza gelebilecek tüm özellikler ise fiziksel ve somut özellikleri arasında yer alıyor. Bu da öykü yazma teknikleri arasında karakterimiz için oldukça önemli.

Eğer siz yaratmış olduğumuz karaktere ne kadar inanır ve tanırsanız, okuyucu da en az sizin kadar inanır ve sever!

Karakterimizin fiziksel ve psikolojik yapısını belirledikten sonra, elbette olaylar karşısındaki tavırlarını da göz önünde bulundurmamız gerekiyor. Mesela yarattığınız karakter üzerinden kendinize şuna benzer soruları sorabilirsiniz: O olsa ağlar mıydı, ne yemekten hoşlanır, kahvesini Starbucks’ta mı yoksa yol üstünde bir kahvehanede mi içerdi gibi sorular. Takıntıları ve sürekli tekrar ettiği bedensel hareketleri, sıklıkla kullandığı cümleler var mı gibi aklınıza gelecek tüm davranış biçimleri (hikayenizde ne kadar iyi anlatılırsa) kahramanınız da o kadar gerçek olur.

Karakter Yaratırken Gerçek Kişilerden Yararlanma:

Çevrenizde mutlaka ilginç arkadaşlarınız ve kaleme almış olduğunuz öyküde baş karakter olabileceğini düşündüğünüz insanlar vardır. Bunun için elbette iyi bir gözlemci olmalısınız. Onun düşünceli tavırlarını, sigara içerken hangi elinde tuttuğunu, çakmağı çakışını, bakışlarını ve enerjisini çok iyi yakalamanız gerekiyor.

Peki karakter yaratmak için iyi bir gözlemci olmak yeterli mi?

İnsanları tanıdığınızı düşünüyorsunuz, yazmış olduğunuz kurgusal senaryo, kitap ya da öyküler için gerçek bir argüman olarak kullanabileceğinizi düşünüyorsunuz. Ancak bir konuda daha yeterli olmak gerekiyor. (Kendi öykülerimi yazarken en çok eksikliğini hissettiğim şeydir bu) O da betimlemeler. 

Siz karakterinizi iyi tanıyor olabilirsiniz ama önemli olan onu nasıl ve ne kadar tanıtabildiğinizdir. Çünkü bunu yapamazsanız ortaya çıkan şey şu olur. İyi karakter, fakat kötü senaryo. Bu yüzden betimlemeleriniz ne kadar başarılı olursa hikayeleriniz de o kadar başarılı olur.

Sinema ve Dizi Oyuncularını Karakterler Yaratmak İçin Kullanmak :

Sıfırdan bir karakter yaratmak her zaman zordur. Çevrenizde karakter olarak kullanabileceğiniz ilginç insanlar da olmadığını varsayalım. Bu durumda kendi kullandığım yöntemlerden biri gerçek sinema oyuncularını kullanmak oluyor. (sinemada karakter analiz örnekleri yapmak) Konuyla ilgili ayrıca şu yazıya da göz atmanızı öneririm.  Adım Adım Kahraman Yaratma Evreleri (Kahramanın Yolculuğu)

Mesela polisiye ve suç tarzından bir senaryo kaleme alıyorsunuz. Hikayenizde ise psikopat bir katil yaratmanız gerekiyor. Aklınıza ilk gelen soru ise nitekim şu oluyor : Bir psikopat nasıl olur? 

Gerekirse içinde psikopat bir katil yer alan filmlerin çoğunu izleyin ve kendinize göre bir karakter yaratın ya da daha kolayı o filmdeki karakteri kendi öykünüzün ana karakteri olarak belirleyin. Örneğin kendi öykülerimden biri olan Çirkin için bu yöntemi uygulamıştım. Öykümdeki bir karakteri Yılmaz Güney’in Duvar filmindeki bir karakterden esinlenerek kaleme almıştım. Bunu da sır olarak sizlerle paylaşayım.

Psikopat bir karakter yaratmak 

Bir psikopat nasıl olur sorusu için ise; şu anda aklıma gelen bir kaç psikopat filmlerini eklemek gerekirse, 2008 yapımı Split filmini örnek olarak verebiliriz.

Karakterimiz, ileri düzeyde şizofreni ve kişilik bölünmesi yaşayan bir orta yaşlarda bir adam. Bunun dışında elbette ”insan öldürme potansiyeline” sahip bir psikopat. Eğer yazacağım öykü için bu karakterin uygun olacağını düşünüyorsam, karakteri alıyor ve kendi senaryoma ekliyorum ya da bir öykü yazıyorsam kendi öykümün baş kahramanı yapıyorum.

Eğer tam olarak uygun bir karakter olduğunu düşünmüyorsam, farklı bir filmden farklı bir karaktere odaklanıyorum. İkinci psikopat karakteri için ise; 2007 yapımı İhtiyarlara yer yok filmini örnek verebiliriz. Javier Bardem‘in oyunculuğuna zaten diyecek yok. Adam oynamamış adeta yaşamış.

Karakterimiz oldukça ciddi ve adam öldürmek için gözünü bile kırmayan ilginç takıntılara sahip birisi. Bunun yanı sıra dış görünüşü, mimikleri ve konuşmaları ile tamamen bir uyum içinde olduğu dikkat çekiyor.

Şimdi kendimize şu soruyoruz: Eğer karakterimiz sıradan bir insanla diyalog haline girseydi neler konuşurdu? Ona nasıl davranırdı?
Buyurun birlikte izleyelim. 🙂

Sıradan bir insanla olan diyaloglarını gördükten sonra bu adamın neler yapabileceğini sanırım az çok hayal edersiniz. Olaylar karşısındaki tutumu, davranışları hepsi gözünüzün önünde canlı olarak duruyor. Sizin yapmanız gereken tek şey ise; bu karakteri alıp kendi senaryonuza katmak. Ama dediğim gibi karakteri ne kadar iyi gözlemlerseniz ve ne kadar iyi tasvir ederseniz, yazmış olduklarınız da o derecede çarpıcı olur.

Kaleme aldığınız öykü içinde muhakkak olay farklıları olacağından, kendinize sürekli yaratmış olduğunu karakter üzerinden sorular sormalısınız. O olsaydı nasıl davranırdı? Ne söylerdi? Öldürür müydü ya da nasıl öldürürdü gibi sorular.  Bunu ne kadar çok tekrarlarsanız, yazdıklarınız da o kadar gerçekçi olur.

Yakışıklı/güzel değil Sağlam karakter olsun!

Karakter yaratırken belki de en çok takıntı haline getirilen şeylerden biri de, o karakterin kusursuz mükemmel insanı yansıtılmaya çalışılması. Oysa bunun oldukça yanlış bir düşünce oluğunu düşünüyorum. Çünkü silik, şişko ve aptal bir insan bile sizin ana karakteriniz olabilir. Mesele onun nasıl göründüğü ya da neler yaptığı değil, yaptıklarının gerçek bir insanı ne kadar yansıttığıdır. Eğer bu hususu göz önünde bulundurmazsanız, yarattığınız karakter kendi içinde boğulur ve sürekli kendi kafanızda oluşturduğunuz kalıba girmeye çalışır. Bu da karakterinizi doğal olmaktan çıkarır. Karakterinizi ne kadar iyi gözlemler ve analiz ederseniz, sizin ona biçtiğiniz rollerin ve olayların hakkıyla üstesinden gelecektir. Umarım öykü yazma teknikleri arasında karakter yaratmak başlıklı bu yazım sizler için faydalı olmuştur.

Bilgi : Konu tamamen kendi gözlem ve tecrübelerime dayalıdır!

Okura Sorular: