Zorunlu din dersi, Neden zorunlu?

Zorunlu okunacak yazı!

Ne zamandır yazmak istediğim, ancak yazmak için bugün fırsat bulabildiğim ”Din dersinin zorunlu olması” gerçekten ilginç bulduğum konulardan biriydi.  ”Din dersi neden zorunlu ve bu dersin gerçekten zorunlu olması gerektiğine inanıyor musunuz” bilmiyorum. Ancak konu ile ilgili kendi düşüncelerimi paylaşmadan önce, bu iki soruya cevap vermenizi rica ediyorum. Burada yorum olarak dile getirmeseniz bile, lütfen kendinize verin o cevapları.

Zorunlu kelimesinin iticiliğini belki ilk cümlede fark ettiniz. Eğer fark etmediyseniz ya da fark etmek istemediyseniz lütfen okumaya devam edin.

Din Nedir?

Öncelikle ”din nedir?” biraz bu konu üstünde durmak istiyorum. Bu soru için farklı kaynaklarda, birbirine yakın tanımlara rastlayabilirsiniz ama bana göre din; bir topluluğun, Tanrı’ya olan inancını sergileme biçimidir. Dinlere baktığınız zaman aslında hepsi bir ağacın dallarına benzer.. Çünkü yeryüzünde şu anda Hristiyanlık, Müslümanlık, Budizm, Şamanizm ve Yahudilik gibi çok çeşitli dinler vardır. Bu dinler farklı başlangıç tarihlerine sahip olduğu gibi, farklı ibadet biçimlerine de sahiptirler. Örneğin Yahudilik dini ile ortaya çıkmış ve günümüzde bir deyim haline gelmiş ”Günah Keçisi” kelimesinin aslında ibadet biçimi olarak çok farklı bir anlamı vardır.

Günah keçisi deyimi nereden gelir?

[su_quote]Eski Ahit’deki Kefaret Günü ayinlerinde Yahudi kavminin günahları simgesel olarak bir erkek keçiye yüklenirdi. Bu keçi kurayla seçilir ve Azazel adlı kötü ruhu yatıştırmak ve Yahudi kavmini günahlarından arındırmak için Kudüs dışında bir uçurumdan aşağıya atılırdı.[/su_quote]

Bu deyimin asıl hikayesi, bize tıpkı ineğe tapan Hindistanlılar gibi ilginç ya da komik gelse de, içinde bulunduğumuz din (inanç biçimi) de, diğer din mensupları için, hayli ilginç gelmektedir. Çünkü dinler çoğu zaman birbiriyle çelişki içindedir. Bu çeşitliliğin nedeni ise; genellikle bu çelişkilerden gelmektedir. Sizin ibadet biçiminizin, başkasına anlamsız gelmesi de yine bu nedenledir.. Fakat genel olarak baktığınızda, pazar günü günah çıkarmak için kiliseye giden bir Hristiyan ile, Cuma günü camiye giden bir Müslümanın yaptığı, aslında aynı şeydir.

Zorunlu din, aslında zorunlu İslam dersi midir?

Kısacası din denilen olgu; bütün dinleri kapsadığı ve genel bir tanım olduğu için, tek bir dini simgelemesi de söz konusu değildir. Bu yüzden zorunlu din dersi adı altında aslında ülkemizde uygulanan ”zorunlu İslam” dersidir. Çünkü İslam dışında hiçbir din hakkında bilgi içermeyen bir ders için din dersi demek yanlış ve yetersiz bir tanım olurdu.

Eğer tüm dinler hakkında temel bilgiler içeren ve çocuklara ilerde kendi özgür iradeleri ile seçme hakkı olduğunu anlatan bir ders olsaydı, bu dersin zorunlu olmasını bütün kalbimle savunabilirdim. Fakat genel bilgi ve özgür irade ile seçme hakkını bir kenara attığınız zaman, geriye sadece dayatma bir ders kalıyor. ”Zorunlu” kelimesinin iticiliği de bu dayatmadan gelmektedir.

Bu yüzden zorunlu din dersinin ülkemizdeki uygulanış biçimini doğru bulmuyor ve haftalık 1 saat olan ders programında, 3 saat olan biyoloji dersinin 1 saatini iptal ederek, yerine +1 saat yani toplamda 2 saat din eğitimi uygulanmasının çok yanlış bir karar olduğunu düşünüyorum.

Bu yeni ders programı düzenlenmesi bugün yani 14.06.2017 tarihi ile yürürlüğe girdi.

Şimdiki durum ne? Zorunlu din dersi ne zaman başladı?

Şu anda ilkokul 4. Sınıfta, ortaokul 5,6,7 ve 8. Sınıfta haftada ikişer saat, 9.10.11. ve 12. Sınıflarda ise haftada bir saat zorunlu olarak Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi okutulmakta. Öte yandan ortaokul ve lise ders programında, seçmeli dersler içinde yer alan “Din, ahlak ve değerler” grubunda üç tane de seçmeli ders daha var. Bunlar, Kuran-ı Kerim, Hazreti Muhammed’in Hayatı ve Temel Dini Bilgiler. Bunlar da, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, ve 12. sınıflarda haftada ikişer saat olarak programda yer alıyor. Orta öğretim kurumlarında bir dersin “seçmeli” olmasının anlamının aslında okul idaresinin yaptığı tercihlerle, öğrencilerin önüne konulan “zorunlu seçmeli” dersler anlamına geldiği düşünülürse, 8 yıl boyunca her yıl seçilebilecek ikişer saatlik derslerle “din eğitimi”nin zaten verildiğini söylemek mümkün. (Kaynak 2)

Peki Zorunlu din eğitimine karşı olan ebeveynler, bu durum ile nasıl başa çıkıyor?

Genellikle bu konu ile ilgili şimdiye kadar açılmış pek çok dava mevcuttur. Bu davaların bir kısmı ise, kazanılmış davalardır. Kendi inancı gereği ya da doğru bulmadığı zorunlu din dersi için çocuğunun muaf tutulmasını isteyen, pek çok öğrenci velisi dava açmaktadır.. Örnek davalara bağlantıya tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Ülkelere göre zorunluluk seviyesi şu şekildedir :

[su_box title=”DİN VEYA AHLAK DERSİNİN ZORUNLU OLDUĞU ÜLKELER” box_color=”#364956″]

• Almanya: Anayasa’ya göre, din veya ahlak dersi, kamu okullarında düzenli okutuluyor. Anaokullarının yüzde 70’i kiliselerin yönetiminde. Ders devletin denetim hakkı çiğnenmeden, cemaatlerin ilkeleriyle uyum içinde verilir.
• Belçika: Resmî okullarda, ilk ve orta öğretim boyunca öğrenci haftada en az 2 saat Din ya da Ahlâk derslerinden birini seçmek zorunda.
• Finlandiya: Din veya ahlâk derslerinden birisi seçilmek zorunda.
• İspanya: İlk ve orta dereceli devlet okulları, öğrenciye din dersi vermek zorunda. Din dersleri programlarını ilgili dinin temsilcileri yapmaktadır.
• Kanada: Kebek Eyaletinde, resmî ilk ve orta dereceli okullarda, din dersi zorunlu. Hatfada 3 saatten az olmamak üzere İlköğretimde yılda 60 ve ortaöğretimde 50 saatten az olamaz.

[/su_box]

[su_box title=”DİN DERSİNİN ZORUNLU OLDUĞU ÜLKELER” box_color=”#364956″]

• Danimarka: Din dersi ilköğretim ve liselerde zorunlu olarak okutuluyor.
• İsveç: Devlet okullarında, zorunlu ders olarak okutuluyor. İlköğretim öğrencileri, 1-9 sınıf arası toplam 885 saat din dersi almak zorunda. Üç büyük din derslerde öğretilir.
• Norveç: İlk ve orta dereceli devlet okullarında tüm öğrencilere zorunlu hâle getirildi.
• Tunus: Din dersleri ilkokul 1. sınıftan itibaren lise üçüncü sınıfa kadar zorunlu, lise son sınıfta seçmelidir.
• Ürdün: Hem devlet hem de özel okullarda, birinci sınıftan itibaren, haftada iki saat İslam ve bir saat Kuran dersi okutuluyor.

[/su_box]

[su_box title=”DİN DERSİNİN SEÇMELİ OLDUĞU ÜLKELER” box_color=”#364956″]

• Avusturya: Din eğitiminden farklı kilise ve cemaatler sorumludur. Din dersi ilkokul, ortaokul, eğitim, ziraat ve orman fakültelerinde zorunlu, özel okullarda seçmelidir.
• İngiltere: Din dersleri, resmî okullarda ders çizelgesinde yer alır. Bütün okullarda güne toplu dua ile başlama yasa emridir. Dinî gruplar ve cemaatler özel okul açabiliyor.
• Hollanda: Din dersleri, haftada 3 saati geçmemek üzere bir yılda en fazla 120 saat veriliyor. Derslerin programları ve öğretmenlerini ilgili dinin temsilcileri belirliyor.
• İtalya: Anaokulları ve ilkokullarda haftada 2 saat, ortaokul ve liselerde 1 saat seçmeli din dersi var. Kilise derslerin programlarını hazırlıyor öğretmenleri atıyor.
• Portekiz: İlk ve orta dereceli devlet okullarında, din dersleri seçmelidir. Dersin programını ve içeriği de Katolik Kilisesi tarafından hazırlanıyor.
• Polonya: İlk ve orta dereceli özel ve devlet okullarında seçmeli din dersi var. Eğitimin içeriğini Kilise ile bağlantılı olarak Eğitim bakanlığı yapıyor.
• Yunanistan: Din eğitimi anaokullarından başlıyor. Haftada 2 saat veriliyor. Müslüman azınlık da bundan faydalanabiliyor.

[/su_box]

[su_box title=”RESMİ DİN DERSİNİN OLMADIĞI ÜLKELER” box_color=”#364956″]

• ABD: Zorunlu eğitim eyaletlere göre, 6 veya 7 yaş ile 16 yaş arasında. Resmî okulların yanında Kilise okulları, azınlık okulları bulunuyor. Resmî okullarda din dersi yok. Din eğitimi özel okullarda verilebiliyor.
• Fransa: 6-10. sınıflarda tarih derslerinde tüm dinlerin ayrıntılı olarak tanıtılıyor. Din dersini almak istemeyen öğrenciler, ahlâk dersine girmek mecburiyetinde.
• Japonya: İlk ve orta dereceli okulda din öğretimi yok. Haftada, 2 saeat ahlak dersi vardır. Özel okullarda seçmeli din dersi verilebilir. (Kaynak 1)

[/su_box]

Kaynak 1 : http://www.memurlar.net/haber/221907/iste-dunyadaki-din-egitimi-standartlari.html
Kaynak 2 : http://t24.com.tr/yazarlar/yilmaz-murat-bilican/hukumetin-zorunlu-din-dersi-inadi,11310
Kaynak 3 : Türkiye’de zorunlu din dersi uygulaması pdf